Νίκος Γιώργος Παπουτσίδης: Δημιουργώντας τρόπαια που ανασταίνουν την δύναμη, το πάθος, τον έρωτα, το θάρρος, την αγωνία

Γράφει η Ζέτα Τζιώτη

Ο Νίκος Γιώργος Παπουτσίδης είναι ένας πολύπλευρος καταξιωμένος εικαστικός. Ταλαντούχος, τελειομανής, ιδιαίτερα σεμνός, λάτρης του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού, γεννήθηκε στο Κάιρο και διαμένει στην Αθήνα. Δημιουργεί έργα γλυπτά και ζωγραφικά, που αποτελούν πηγή καλοτυχίας και θετικής ενέργειας...

 

Μεγάλο αφιέρωμα του www.artviews.gr στο Νίκο Γιώργο Παπουτσίδη. Διαβάστε το πλήρες κείμενο ΕΔΩ

 

 

Άρθρο-αφιέρωμα της εφημερίδας ΑΞΙΑ στις 3-4/4/2021:

 

από το αφιέρωμα της Τζίνα Δαβιλά στο iporta.gr

Νίκος Γιώργος Παπουτσίδης: ο Γλύπτης της Καλοτυχίας και της Καλοσύνης

 

Είναι έμπλεος Αγάπης.


Κάνει το μεγάλο μικρό για να υμνήσει το μεγαλειώδες και συμπαντικό που υμνεί το αθέατο με κέντρο και άξονα το θεατό. Ο Νίκος Γιώργος Παπουτσίδης, ξεχωριστός γλύπτης, σπουδαίος εικαστικός, μα και ποιητής ως πρόδρομος της οπτικής ποίησης, είναι τόσο  πηγαία, αληθινά καλοσυνάτος και φωτεινός ως άνθρωπος και ως καλλιτέχνης, σχεδόν εξωκοσμικός,  που η επαφή με τον ίδιο και τα έργα του είναι πηγή καλοτυχίας και θετικής ενέργειας.


Παραμυθένιος, ρομαντικός, ευαίσθητος, τολμηρός, πρωτοποριακός, οπτικοποίησε τον λόγο αναζητώντας τον κόσμο της κρυμμένης παιδικότητάς μας. Στο δικό του σύμπαν όλοι μπορούν να είναι  καλοσυνάτοι, όλα δύνανται να είναι «φύλακες-άγγελοι». Για τα δημιουργήματά του έχει εμπνευσθεί ιστορίες με δράκους που εξευγενίζουν την ύπαρξή τους προσφέροντάς την γενναιόδωρα στην ομορφιά του κόσμου. Το άγνωστο, το ασύλληπτο, το μυστηριώδες και χαοτικό σύμπαν γίνεται κέντρο της δουλειάς του. Το μεταφυσικό και υπερκόσμιο  γίνεται οικείο. Η Αγάπη ενώνει, διαμορφώνει, εξιλεώνει, αλλάζει τον άνθρωπο πριν μετρήσουμε μέχρι το δέκα. Η επιδραστικότητά του είναι άμεση και διαπερνά τον αποδέκτη αφοπλιστικά. Η ενέργεια των έργων του αποτυπώνεται απαλά και βαθιά στις ψυχές μας, διαπλατύνει, εμβαθύνει, καθαρίζει την όρασή μας.


Ο Νίκος Γιώργος Παπουτσίδης, ο ξεχωριστός υψηλού επιπέδου καλλιτέχνης που ήρθε στη γη για να δημιουργήσει έργα που θα συνομιλούν με το σύμπαν και θα συντροφεύουν για τους επόμενους αιώνες την Ανθρωπότητα, αδιαφορεί για το σπουδαίο βιογραφικό του προτιμώντας να σπάσει το στερεότυπο των «βαρέων» σπουδών του και δηλώνοντας απλώς γλύπτης, όπως εννοούσαν οι αρχαιοέλληνες από το «γλύφω» που σημαίνει σκαλίζω. Δημιούργησε τη δική του γραμματοσειρά, αριστοκρατική και μεγαλειώδη. Επεξεργάζεται με επιμονή, υπομονή, βαθιά αγάπη και έμφυτο σεβασμό το υλικό του μετάλλου, μπρούτζο και ασήμι κυρίως, για να δημιουργήσει αριστουργήματα, μεγάλου όγκου ή κομψοτεχνήματα, διαμαντάκια μεταλλικά, από υλικά  που τόσο-τόσο δύσκολα διαχειρίζονται τα χέρια. Σαν να μαγεύει το μέταλλο του, σαν να γίνεται ο ίδιος ο δράκος και η αστερόσκονη μαζί. Το υλικό υπακούει μαγεμένο από τον ίδιο σαν να γεννιέται ένα νέο παραμύθι,  όπου οι δράκοι, τα φίδια, τα  αστρικά σύμπαντα, οι μελισσούλες και τα αλογάκια της Παναγιάς, οι κορόνες, τα λάβαρα και τα μονόματα αστροφόρα, το δισκοπότηρο και οι αθλητές, οι πεταλούδες, οι πύραυλοι, οι φτερωτές καρδιές και οι φτερωτές ευχές είναι τόσο παραμυθένια γλυπτά και μικρογλυπτά που δημιουργούν στον δέκτη ψυχική και πνευματική ευφορία σαν να έχει κοινωνήσει νέκταρ και αμβροσία. Για τα ζωγραφικά του έργα χρησιμοποιεί το πολυτελές χαρτόνι που χρησιμοποιούσε ο Πικάσο, υλικά που επέλεξε κατά την καλλιτεχνική του παραμονή στη Γαλλία. Το εργαστήρι του στις Αφίδνες, μα και ο χώρος που συγκεντρώνει τα δημιουργήματά του στην καρδιά της Ακρόπολης είναι πηγή χαράς για όποιον μετάσχει των μυστηρίων της τέχνης Παπουτσίδη.


Το 1994 δέχεται να εκδώσει μια τρυφερή συλλογή ζωγραφικών έργων του Γιάννη Τσαρούχη που είχε δημιουργήσει ο Τσαρούχης διαβάζοντας τα ποιήματα του Παπουτσίδη.  «Το Μαγικό Τετράδιο και οι ζωγραφιές του» δημιουργήθηκαν το 1984 και αποτελούν ένα ακόμη συλλεκτικό διαμάντι του Παπουτσίδη που αναθέρμανε τις μνήμες των σχολικών τετραδίων που σκαλίζαμε πάνω τους ό,τι σχήματα μπορούσε ο καθένας. Είκοσι τρία οπτικοποιημένα ποιήματα, σύντομα τα περισσότερα, με εύρος και βάθος ασυνήθιστο,  συνοδεύονται από έργα του μοναδικού Τσαρούχη.


Έργα του εκτίθενται μόνιμα στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Το 2018 απόλαυσε την υψίστη τιμή για έναν Γλύπτη: η ατομική του έκθεση «Μαραθώνιο Σύμπαν» φιλοξενήθηκε για έξι μήνες στο Διεθνές Αεροδρόμιο «Ελ. Βενιζέλος» υπό την αιγίδα του Μουσείου Μαραθωνίου Δρόμου με έργα που αφορούσαν το Μαραθώνιο Ιδεώδες. Η έκθεση “Τρόπαιον Ίστημι” φιλοξενήθηκε από την γκαλερί SIANTI. Πρόσφατα του ζητήθηκε να φιλοτεχνήσει τον Δράκο της Ρόδου για τα 45 χρόνια του Ξενοδοχείου Rodos Palace. Το τελευταίο δημιούργημά του σχηματοποιεί την επιδραστικότητα του ελληνικού φωτός που διαπερνά το σιδερένιο κορμί του δρακοειδούς τέρατος που προστατεύει τους περαστικούς. Εξ αφορμής αυτού του γεγονότος ξανασυνάντησα τον Γλύπτη της Καλοτυχίας και της Καλοσύνης, της βαθιάς, ανεπιτήδευτης Αγάπης προς το Σύμπαν με ό,τι αυτό κουβαλά: κακούς, ανόητους, μοχθηρούς, αδιάφορους. Σκόνταψα πάνω στα οπτικοποιημένα ποιήματά του για να επιβεβαιώσουν ότι τίποτα άλλο δεν αξίζει από την Καλοσύνη και την Αγάπη.  Θυμάμαι βάλσαμο την συνάντησή μας το 2008. Τούτη τη φορά ήταν σαν μαγική. Η χαρά που νοιώθεις όταν επικοινωνείς με αγνούς ανθρώπους, η δύναμη που παίρνεις σαν αγκαλιάσεις ένα μικρό, αγνό παιδί.


Είναι ξεχωριστός, είναι ευλογημένος, είναι στα μάτια μου ο αγαπημένος του Θεού. Ο αγαπημένος των ανθρώπων. Ένας ευγενικός, τρυφερός, ευαίσθητος, οραματιστής, πρωτοποριακός, αυτόνομος, ευφυής καλλιτέχνης. Όχι. Δεν είναι όλοι οι καλλιτέχνες φωτισμένες, τρυφερές και ευγενικές ψυχές. Ο Νίκος Γιώργος Παπουτσίδης είναι. Έχει μέσα του το Φως. Σε αυτό οφείλεται και η πεποίθησή μου ότι κάθε τί δικό του απορρέει καλοτυχία.  Γιατί είναι σμιλεμένο με αγνή Αγάπη. Με διαύγεια, σαφήνεια, απλότητα. Όπως ταιριάζει σε όλα τα μεγάλα έργα.


Κύριε Παπουτσίδη. Ευγνώμων για τα έργα σας. Για το πηγαίο χαμόγελο που μας δίνουν. Ευγνώμονες οι άνθρωποι του μέλλοντός μας για το ευγενές αποτύπωμά σας.

 

Τζίνα Δαβιλά
4.11.2019

 

 

Με αφορμή την έκθεση ΤΡΟΠΑΙΟΝ ΙΣΤΗΜΙ, ο Μάνος Στεφανίδης έγραψε:

 

Τί γίνεται όταν μια μεγάλη δυστυχία κοπεί σε πολλές, μικρές ευτυχίες;

Για τα πρόσφατα γλυπτά του Νίκου Γιώργου Παπουτσίδη

 

«Η ευτυχία είναι φτιαγμένη από σίδερο όχι για να αντέχει περισσότερο αλλά για να σπάει πιο εύκολα». Έγραψα κάπου
πρόσφατα παίζοντας με τις λέξεις. Μ’ αρέσει αυτή η παραδοξολογία επειδή με βοηθάει τώρα να μιλήσω πιο εύκολα
για τα γλυπτά του Νίκου Γιώργου Παπουτσίδη. Δηλαδή εκείνες τις εικόνες της υλικής πραγματικότητας που ο ίδιος με
αφοσίωση κατασκευάζει και που ισορροπούν ανάμεσα στην αφήγηση και τη σιωπή, την ποίηση και το σώμα, το δράμα
και τη χαρά των πραγμάτων. Εννοώ τα μέταλλα, τη φωτιά που τα μεταλλάσσει και να αναμορφώνει, τα όρια ανάμεσα
τους, την ιδέα που γεννιέται μέσα από αυτές τις «καυτές» σχέσεις, τους έρωτες των στοιχείων και τα συνακόλουθα
πάθη τους.


Γιατί έτσι γεννιέται η τέχνη: Από τους ακράτητους έρωτες κι από τους αναπόφευκτους θανάτους των ερώτων. Από
το τέλος των αγκαλιασμάτων είτε των ανθρώπων είτε των πραγμάτων και από το ειμαρμένο πένθος τους. Και τότε
έρχεται η τέχνη να διεκδικήσει το αιώνιο στο όνομα του εφημέριου. Αρκεί να πιστεύεις πως τα πάντα, πράγματα, ιδέες,
άνθρωποι, τοπία, θάλασσες και νερά διαθέτουν ένα είδος ψυχής.


Έτσι συμβαίνει πάντα με την τέχνη: Είτε κόβεις σε κομμάτια μια μεγάλη δυστυχία είτε λιώνεις πολλές, μικρές
ευτυχίες για να φτιάξεις μια μεγαλύτερη που ν’αντέχει περισσότερο στον χρόνο. Μόνο που αυτή η καινούργια, η
μεγαλύτερη ευτυχία δεν αφορά τόσο εσένα, τον δημιουργό της αλλά τους άλλους. Εσένα η δίκη σου ευτυχία έσπασε
στο σφυροκόπημα της ευτυχίας των άλλων. Να ένα μέγα μυστικό της τέχνης. Επειδή τί θα άξιζε ο κόσμος χωρίς τη
μελαγχολία του; Και ο καλλιτέχνης θέλει την μελαγχολία του κόσμου ολότελα δική του.


Τί είναι όμως βαθύτερα η γλυπτική του Νίκου Γιώργου Παπουτσίδη; Είναι η προσπάθεια κατασκευής μικρών, αυτόνομων
κόσμων που να εντάσσονται αρμονικά αλλά και να ξεχωρίζουν εμφαντικά μέσα στον μεγάλο, άπειρο κόσμο. Να
φαίνονται τα βράδια από τους περιπατητές της σελήνης! Άλλοτε έφτιαχνε περισσότερο μεταλλικά παραμύθια με
τεράστια, σιδερένια λουλούδια και χρωματικές φωτιές, με σπίτια - ναούς που επαναμάγευαν τον κόσμο, με θρόνους
για να καθίσουν λιλιπούτειες πριγκίπισσες και βαριά, πολύτιμα στέμματα για το κεφάλι, (το ξεροκέφαλο!) του
κοντορεβυθούλη... Με χέρια που ανέμιζαν χωρίς κορμιά σαν κλαδιά από κορμούς δέντρων. Σήμερα το παραμύθι έγινε
μάλλον στοχασμός - χωρίς όμως να αποβάλει τη μυθική του προέλευση - και αναφέρεται πλέον σε χρησμούς, σε
αινίγματα, σε τρόπαια από μυστικές νίκες και σε λάβαρα που πρωτοεμφανίστηκαν σε μυστικές νύχτες. Σε κατασκευές
που το μνημειακό παραμένει χαριτωμένο και το δωρικό δεν χάνει την τρυφερότητα του. Επειδή ο γλύπτης - ποιητής
όλων αυτών των εικόνων που προσπαθώ να σας περιγράψω, ξέρει πολύ καλά ότι η τρυφερότητα φτιάχνεται από
ατσάλι κι ότι οι τρυφεροί, ατσαλωμένοι για πάντα, θα σώσουν τον κόσμο. Ξόανα, τρόπαια, αντένες, σινιάλα, σειρήνες,
καθρέπτες, βωμοί, σίδηρος, σιδηρογραφίες, πέτρες, γυαλί, χρώμα, ένθετα στοιχεία, ζωγραφιές με διαφορετικά υλικά,
φακοί, συμβολικά μάτια τέλειων μηχανών σ’ έναν ατελή κόσμο! Ενός ορατού, υλικού κόσμου που ψάχνει να ερμηνεύσει
άλλους κόσμους, αόρατους, πνευματικούς.


Εδώ, τώρα, σ’ αυτή την ενότητα που παρουσιάζει ο Εικαστικός Κύκλος, με την έντονα θεατρική αίσθηση του χώρου,
η γεωμετρία και οι μαγικοί αριθμοί του Πυθαγόρα, μαγικοί οφθαλμοί που κατοπτεύουν το σύμπαν, έρχονται για να
προβληματίσουν τους μυημένους και για να εντυπωσιάσουν τους αμύητους. Μικρό το κακό. Στο τέλος πάντα θα μένει
κάτι ανεξήγητο. Ευτυχώς. Γιατί μόνο έτσι μπορεί να αρχίσει το επόμενο παραμύθι...


Μάνος Στεφανίδης
Θεοφάνια ‘19

 

 

 

 

 

Με αφορμή την έκθεση SCRIPTA MANENT, η Δρ. Ντόρα Ηλιοπούλου-Ρογκάν έγραψε:

 

Εγκαινιάζεται στον Χώρο Τέχνης του Βιβλιοπωλείου Books Plus/Art & Coffee η δημιουργικά συναφής με τον χώρο παρουσίαση <Scripta Manent>, γλυπτών σε μέταλλο και ζωγραφικών έργων του ιδιαίτερα σημαντικού και εμπνευσμένου δημιουργού Νίκου Γιώργου Παπουτσίδη.

Βραβευμένο μέλος της Ένωσης Αρχιτεκτόνων και Σχεδιαστών Περιβάλλοντος της Αγγλίας ,ο Παπουτσίδης και επινοητής του σιδηρογραφήματος [γλυπτική και ζωγραφική σε μιαν ενιαία επιφάνεια από λαμαρίνα] έχει, ειδικότερα, διαπρέψει στην δημιουργία γλυπτών έργων ,κατασκευών και ζωγραφικών συνθέσεων επικεντρωμένων σε μεταφυσικούς σε υφή συνδυασμούς εικόνας και λόγου, γραμμάτων και λέξεων .Πρόκειται για έργα που συμπορεύονται ιδιωματικά με την ενασχόληση του με την οπτική ποίηση και τις δημιουργίες του στο χώρο <ποίημα –αντικείμενο> και που τεκμηριώνουν απόλυτα και, μάλιστα, διεθνώς, την ιδιαιτερότητα της δυναμικής του παρουσίας. Ακόμη ,ο αξιόλογος καλλιτέχνης -πάντοτε σε συναφές πνεύμα- έχει φιλοτεχνήσει γλυπτά [από σίδερο, ατσάλι, πλεξιγκλάς] και <περιβάλλοντα> για υπαίθριους δημόσιους χώρους ,συγγράψει διηγήματα και ποιήματα, φιλοτεχνήσει μετάλλια, κοσμήματα κα.
Έχει στο ενεργητικό του 15 ατομικές παρουσιάσεις σε αξιόλογα κέντρα της Ελλάδας και του εξωτερικού και λάβει μέρος σε πολλές σημαντικές ομαδικές εκθέσεις ανά τον κόσμο.


Στην τωρινή παρουσίαση που αποτελείται από τρεις ενότητες έργων από το 1990 μέχρι πρόσφατα -γράμματα/μεταλλικά στοιχεία , γλυπτά και αντικείμενα σε σχέση με το βιβλίο ,μακέτες γλυπτών σε δημόσιους χώρους, ζωγραφική και επι-ζωγραφισμένες μεταξοτυπίες- τεκμηριώνεται απόλυτα το έντονα προσωπικό ύφος του καλλιτέχνη, όποιο και αν είναι το επιμέρους ερέθισμα. Ειδικότερα, επαληθεύεται το πάθος και η συνέπεια με την οποία καλλιεργεί και αναπτύσσει επαγωγικά και πολυδιάστατα, το μεταφυσικό σε έρμα μήνυμα του. Γνωρίσματα και ιδιωματισμοί που προβάλλουν τη διττή υπόσταση της κάθε σύνθεσής του καθώς, εδώ, το κάθε γλυπτό σε μέταλλο όπως και το κάθε ζωγραφικό έργο αποτελούν μια διττά εννοημένη παρουσία. Και όντως, παραπέμπουν άμεσα και αμετάκλητα σε μια βιωματικά και πνευματικά εννοημένη <ποιητική> δημιουργία. Δημιουργία –διαχρονική- που καθώς πείθει ότι έχει απορροφήσει κάτι το ουσιαστικό από την υπέρτατη ενέργεια που διέπει το σύμπαν, σηματοδοτεί έναν μικρόκοσμο κατ εικόνα και ομοίωση του μακρόκοσμου.

Ντόρα Ηλιουπούλου-Ρογκάν
Δρ. Ιστορικός της Τέχνης - Τεχνοκριτικός
Officier des Arts et Lettres

 

 

Δράκοι και άλλες δημιουργίες με σίδηρο

Μαργαρίτα Πουρναρα

(δημοσιεύτηκε στο www.kathimerini.gr στις 31/12/2008)

 

«Αστέρια στη θάλασσα και μεταλλικά μυθικά κοχύλια, πουλιά, σφαίρες, λουλούδια και έντομα ήρθαν στη γη, όπως τα σιδερένια όρνια της Αποκάλυψης που κατέβηκαν από τα ουράνια στη γη. Εκείνα που έφτιαξε όμως ο Νίκος - Γιώργος Παπουτσίδης δεν ήρθαν για να φοβίσουν αλλά για να τέρψουν και να γεμίσουν τη ζωή μας». Ετσι περιγράφει ο Αλέκος Φασιανός τη δουλειά του Παπουτσίδη, στην οποία πρωταγωνιστούν οι δράκοι, τα άστρα, τα πουλιά, τα φυτά, τα στεφάνια, τα περίεργα όντα.

Δημιουργίες με σίδηρο

Οι συνθέσεις του παρουσιάζονται μέχρι και τα τέλη Φεβρουαρίου στο Μουσείο Νεοελληνικής Τέχνης της Ρόδου, σε μια χορταστική ατομική έκθεση, την οποία επιμελείται η δραστήρια πρόεδρος της Πινακοθήκης δρ Μαίρη Καμπουροπούλου. Το ισόγειο είναι γεμάτο από τις ευφάνταστες δημιουργίες του με σίδηρο, ενώ ο πρώτος όροφος είναι αφιερωμένος στους δράκους που είναι το σήμα κατατεθέν της πορείας του.

Ο Παπουτσίδης είναι από τους καλλιτέχνες που φτιάχνει με τα δικά του υλικά ένα ολόκληρο σύμπαν και προσκαλεί τον θεατή να εισέλθει, αφήνοντας πίσω τη λογική. Τα έργα του είναι αποσπασματικές εικόνες από όνειρα, από τις παραστάσεις του νου του, από τις εμμονές του. Μια περιήγηση στην έκθεση αποκαλύπτει ότι ο καλλιτέχνης έχει μεγάλη ευχέρεια στο να χειρίζεται τον σίδηρο και να δίνει σε αυτό το σκληρό υλικό φόρμα, αλλά και ψυχή. O γλύπτης έχει επινοήσει και το σιδηρογράφημα, όπου η ζωγραφική και η γλυπτική παντρεύονται στην επιφάνεια μιας λαμαρίνας. Εκεί ο σίδηρος συναντάει το λάδι και οι δράκοι τους αρχαιοελληνικούς κότιμους και τα αστέρια.

«Τα σιδηρογραφήματά του -μεταξύ ρεαλισμού και φαντασίας, καθημερινότητας και αρχετυπικών μύθων, αφαιρετικότητας και λεπτομέρειας- συνθέτουν έργα που συνομιλούν με το σύμπαν και μας ταξιδεύουν σε μια ανεξερεύνητη ακόμα χρονική ζώνη όπου αρχέγονες μνήμες του πολιτισμού μας, η θρησκεία, η αστρολογία και η μεταφυσική, συναντούν οράματα του μέλλοντος, την επιστήμη, την πυρηνική φυσική και την τεχνολογία» γράφει η Μαίρη Καμπουροπούλου στον κατάλογο.

Ο Παπουτσίδης ζει και εργάζεται στην Αθήνα. Είναι μέλος της Ενωσης Αρχιτεκτόνων και Σχεδιαστών Περιβάλλοντος της Αγγλίας, όπου έχει τιμηθεί με το βραβείο Μονέρβα. Σε προηγούμενες ενότητες της δουλειάς του έχει σχεδιάσει είδη γραμμάτων και συνθέσεις με λέξεις. Εχει φιλοτεχνήσει μετάλλια, βραβεία, κοσμήματα, εξώφυλλα, ενώ υπαίθρια γλυπτά του υπάρχουν στην Τεχνόπολη στο Γκάζι, στην Κηφισιά και στο Παλαιό Φάληρο, καθώς και στο Ιπποκράτειο Νοσοκομείο.

 

 

Κείμενο από τον κατάλογο της ατομικής έκθεσης του Νίκου Γιώργου Παπουτσίδη με τίτλο «Δρακοσυλλέκτης» που πραγματοποιήθηκε στην Γκαλλερί ΑΔΑΜ από 3 έως 30 Νοεμβρίου 2005

 

«Πόσες και πόσες διηγήσεις, παραμύθια και ιστορίες δεν έχει γεννήσει αυτό το μυθικό ζώο, που στις εικασίες του λαού είναι οφιόδες θηρίο τεράστιου μεγέθους με βλέμμα δεινό και πνοή θανατηφόρο. Τρομερός φύλακας των μήλων των Εσπερίδων και του χρυσόμαλλου δέρατος και για τους ναυτικούς μας Θαλάσσιο φίδι, που προκαλεί σίφωνες, θύελλες ακόμακαι παλίρροιες. Ένα τέτοιο ζώο-σύμβολο, που μπορεί να το φαντάζεται κανείς όπως θέλει, με φτερά, με κορώνες, τρομερό και αήττητο, με δόντια μαγικά, παρόν σε όλες τις χώρες και σε όλες τιςεποχές που ερωτεύεται παράφορα και λιώνει σαν χρυσός, που είναι ιδέα, έξω από τα πραγματικά όρια, είναι φυσικό να εξάπτει την καλλιτεχνική φαντασία και να γίνεται πηγή δημιουργίας. Ο Νίκος Γιώργος Παπουτσίδης μαγεμένος από την πολυμορφία του μύθου παρουσιάζειμια σειρά από έργα άλλοτε περίοπτα και άλλοτε ανάγλυφα από πλάκες σιδήρου επιζωγραφισμένες, όπου ο δράκος μπορεί να παίρνει όλες τις μορφές, να συνδιάζεται με αστέρια, με έντομα, με φτερωτά μάτια, να δείχνει τα τρομερά του δόντια, να κουλουριάζεται ή να έρπει. Μέσα σε ανάγλυφα περιγράμματα το χρώμα, αυτό το μαγικό και διαχεόμενο, έρχεται να συμπληρώσειτην κίνηση του ερπετού, να τονίσει τα άσπρα του δόντια, να πλέξειτο σταθερό σπιτάκι του με την άπιαστη μορφή του. Παρά την τρομερή υπόστασή του ο Παπουτσίδης κατορθώνει να γενήσσει στον θεατή όχι το φόβο του τρομερού αήττητου θηρίου, αλλά το φανταστικό παραμύθι του θρύλου και της παράδοσης. Συμβολικά στοιχεία όπως το σπίτι με την κεραία, τα ψάρια, οι λιβελούλλες, οι φραγκοσυκιές, το φτερωτό μάτι, άστρα και κορώνες, στεφάνια με κορδέλλες, αναμειγνύονται, με το δράκο ένα σύμβολο αληθινό και συγχρόνως φανταστικό. Αλλού φέρει κορώνα, αλλού έχει φτερά, πετάει τρέχει και εξάπτει την φαντασία ότι στον κόσμο τούτο όλα υπάρχουν, όλα ζουν, ο κήπος έχει απ’όλα, τα καλά, τα κακά, τα γλυκά και τα φαρμακερά. Μέσα σε αυτά και ο ίδιος, για να μας πει ότι πρόκειται για παραμύθι, το δικό του παραμύθι, το καλλιτεχνικό παραμύθι.»

Νέλη Μισιρλή
Δρ. Ιστορικός Τέχνης, επιμελήτρια Εθνικής Πινακοθήκης

 

 

Κείμενο από τον κατάλογο της ατομικής έκθεσης του Νίκου Γιώργου Παπουτσίδη με τίτλο «Γλυπτά επιλεγμένα για τον ιωβαφή ορίζοντa» που πραγματοποιήθηκε σε υπαίθριο χώρο της παραλίας του Παλαιού Φαλήρου από 14 Σεπτεμβρίου έως 14 Οκτωβρίου 2005.

 

Νίκος Γιώργος Παπουτσίδης: Στον Ρυθμό της Υπερκόσμιας Ενέργειας

«Μεταφυσικά με τη διττή έννοια του όρου θα προβάλουν στην παραλία του Παλαιού Φαλήρου (Πλατεία Ηρώου) τα ειδικά επιλεγμένα για τον ιωβαφή ορίζοντα γλυπτά του Νίκου Γιώργου Παπουτσίδη.

Πρώτα επειδή τα γλυπτά του εμπνευσμένου καλλιτέχνη αυτά καθεαυτά προβάλλουν - όποιο κι αν είναι το θέμα - αρχέτυπα προκαλώντας ανθεκτικές στο χρόνο εντυπώσεις. Και ύστερα, επειδή στην προκειμένη περίπτωση, σε απόλυτη εναρμόνιση με τον περιβάλλοντα χώρο τον επεκτείνουν χαρισματικά μεσ' από τις αντανακλάσεις του φωτός στη μεταλλική επιφάνειά τους. Αντανακλάσεις τις οποίες προικίζουν με μια πρόσθετη γητειά οι αντικατοπτρισμοί του φωτός στη θάλασσα.

Όντως, μια στιγμή κοσμογονίας μας προσφέρει ο καλλιτέχνης, καθώς η πρώτη ύλη στον Άνθρωπο-Μάτι-Όραμα, στο Πολύκυκλο, στους Έλληνες Δράκους (τον Άργο, τη Λάμια, τον Εριχθόνιο), στον Ήρωα κάθε μέρα κ.α. απορροφά και ακτινοβολεί μία διαφορετική λάμψη ανάλογα με την τροχιά του ήλιου, προκαλώντας μας όχι μόνον οπτικά αλλά και ψυχικά να βιώσουμε μια χαρισματική, αντιδραστική σε κάθε περιγραφή, ατμόσφαιρα.

Καθρεπτίσματα απόκρυφων μυστικών, νύξεις ενός μικρόκοσμου κατ' εικόνα και ομοίωση του μακρόκοσμου, διαχρονικές μαρτυρίες ενός συνεχούς γίγνεσθαι, πομποί και δέκτες μιας υπερκόσμιας ενέργειας, αγγελιοφόρα διαχρονικών μηνυμάτων τα έργα του Νίκου Γιώργου Παπουτσίδη προβάλουν στην παραλία του Παλαιού Φαλήρου ιχνηλάτες εκείνης της υπέρτατης ενέργειας-έντασης, της οποίας εμείς οι θνητοί δεν είμαστε παρά μια απειροελάχιστη μαρτυρία.

Κατόρθωσε όντως εδώ ο καλλιτέχνης να δώσει σάρκα και οστά σε αυτήν καθεαυτή την Ιδέα της υπερκόσμιας ενέργειας. »

Ντόρα Ηλιοπούλου - Ρογκάν
Δρ. Ιστορικός Τέχνης - Τεχνοκριτικός

 

 

Απόσπασμα κειμένου από τον κατάλογο της ατομικής έκθεσης του Νίκου Γιώργου Παπουτσίδη με τίτλο «Χαίρε Πόλις» που είχε πραγματοποιηθεί το 2003 στην Γκαλερί Αδάμ.

 

« Άν σταχυολογήθηκαν οι πληροφορίες γύρω από τους μύθους της άθλησης και του «κότινου» , είναι γιατί ο Νίκος Γιώργος Παπουτσίδης, στενός παλαιότερα συνεργάτης του Γιάννη Τσαρούχη, έχει για χρόνια ασχοληθεί με το στεφάνι αυτό, αρκεί να θυμηθούμε ότι το πρωτοσχεδίασε και το φιλοτέχνησε κατόπιν (1992). Μια προσαρμοστική παραλλαγή εκείνου του «κότινου» βλέπουμε σήμερα να κοσμεί ως έμβλημα τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004.

Ο Νίκος Γιώργος Παπουτσίδης, έχοντας για μεγάλο διάστημα θητεύσει στην περιβαλλοντική αρχιτεκτονική και στην γλυπτική, τομείς με τους οποίους ακόμα ασχολείται, θέλησε να τιμήσει την πόλη της Αθήνας που θα υποδεχτεί ως οργανώτρια τους Αγώνες. Για το λόγο αυτό δημηιούργησε μια σειρά έργων που αναγγέλουν θριαμβικά το γεγονός. Η σειρά αποτελείται από λάβαρα, στεφάνια, φτερωτές ρόδες της τύχης και της δόξας (αλλά και της ρευστότητας της ζωής ή των αέναων μετροπών της). Η σειρά αποτελείται επίσης από συμβολισμούς και οράματα που μπορεί να δει κανείς με τα μάτια του ανοιχτά και την συνείδησή του σε εγρήγορση. Πίσω από κάθε γλυπτό ή την μακέτα του που παρουσιάζεται αυτονομημένη ως ολοκληρωμένο έργο, υπάρχει ο Αθλητής ή το ίδιο το πνεύμα του άθλου.

Το υλικό με το οποίο διαπραγματεύεται τις ιδέες και τις εμπράγματες εφαρμογές στα έργα του ο Ν. Γ. Παπουτσίδης, είναι το μέταλλο, ιδιαίτερα το σίδερο. Υλικό από την φύση του δύσκαμπτο, αλλά βαρύ και σθεναρό, στα χέρια του καλλιτέχνη αποκτά ευελιξία, συνδυάζοντας την ανθεκτικότητα με την μνημειακότητα. Το επέλεξε με ευαισθησία και γνώση περισσή ο δημιουργός, προκειμένου να διαμορφώσει τις συνθέσεις του ως σχεδιομοργές στον χώρο.

Το μέταλλο το χειρίζεται με άνεση, σφυρηλατώντας και δαμάζοντας τις αντιστάσεις του. Εκτός αυτού, του προσφέρει την δυνατότητα να ανδείξει την στιβαρότητα και τις αντιπαραθέσεις του με τον χώρο και το φως στις περίοπτες συνθέσεις. Πρόκειται για υλικό που ακολουθεί και εγγράφει στις επιφάνειές του τις μεταλλαγές που υφίσταται στη διαδρομή του χρόνου, σαν να ήταν το δέρμα ενός ανθρώπου που φαντασιακά θα είχε υπερβεί το κατώφλι της φθοράς, χωρίς ωστόσο να εξαφανίζεται στην λησμονιά. Με το μέταλλο, το οποίο ο καλλιτέχνης αφήνει στην φυσική του κατάσταση κι άλλοτε πάλι το ζωγραφίζει με τα πέντε ολυμπιακά χρώματα ή δημιουργεί «σιδηρογραφήματα» με λέξεις ή φράσεις περιεκτικές (που λειτουργούν τόσο συμβολικά όσο και μεταφορικά), συγκροτεί αυτοτελείς συνθέσεις που ανοίγουν ένα οργανικό διάλογο με το περιβάλλον, καθώς τα γλυπτά του είναι περίοπτα κια ταυτόχρονα παρουσιάζουν την εντύπωση ενός κελύφους, όπου μπορεί να φιλοξενηθεί ή να περιηγηθεί η ανρώπινη παρουσία ή το εναισθητικό βλέμμα της.

Ο Ν. Γ. Παπουτσίδης συνδυάζει το ρεαλισμό με την αφαιρετικότητα, το διακοσμητικό επίσης στοιχείο με το μινιμαλισμό, την καθημερινότητα ακόμη με τον μύθο, διεγείροντας ιδεότυπους από τον κόσμο του συλλογικού ασυνείδητου, που παρουσιάζονται, θαρρεί κανείς, μέσα από τον πλούτο της διαχρονικής λαϊκής φαντασίας, καθώς ταυτόχρονα διατηρούν τον τελετουργικό τους χαρακτήρα. »

Αθηνά Σχινά
Τεχνοκριτικός